Aan zes preadviseurs is gevraagd om hun licht te laten schijnen over de specifieke consequenties voor het notariaat van de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024. De redactie heeft ervoor gekozen om deze bijdragen in de loop van het voorjaar 2023 in het WPNR te publiceren en het geheel gebundeld in een boekwerk in de WPNR-boekenreeks (Deel 16), voorafgaand aan de jaarvergadering, uit te geven.

Nederland staat aan de vooravond van de mogelijk grootste wetgevingsoperatie sinds de invoering van de Grondwet in 1848; de invoering van de Omgevingswet per – naar verwachting – 1 januari 2024.

De Omgevingswet gaat over de fysieke leefomgeving in Nederland en activiteiten die gevolgen hebben of kunnen hebben voor de fysieke leefomgeving (art. 1 Omgevingswet). Zij bundelt regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water en reguleert daarmee ook in verschillende opzichten de grondeigendom en het grondgebruik. Dit raakt ook het werk van de notaris.

Aan zes preadviseurs is gevraagd hun licht te laten schijnen over de specifieke consequenties van de invoering van de Omgevingswet voor het notariaat. Hierbij wordt – naast een inleidend overzicht met betrekking tot de Omgevingswet in het algemeen (Wouter Haeser en Emma Vogelaar) – op praktische en relatief beknopte wijze aandacht besteed aan:

het voorkeursrecht van gemeente, provincie of Staat en, onder meer, de verbeterde kenbaarheid van de voorkeursrechtbeschikking voor het notariaat (Willem van der Werf);

het onteigeningsrecht en de nieuwe spilfunctie die daarbij aan de notaris is toebedeeld bij de eigendomsovergang (Jacques Sluysmans);

de landinrichtingsinstrumenten van de dwingende herverkaveling en de vrijwillige pendant hiervan (de kavelruil), afgezet tegen de eerder vigerende regeling in de Wet inrichting landelijk gebied (Jeroen Rheinfeld);

de gevolgen van de invoering van de Omgevingswet voor de kenbaarheid van publiekrechtelijke beperkingen bij de kadastrale recherche door de notaris, tegen de achtergrond van de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen en de systematiek van registratie (Ruben Roes).

Deze bundel is tot stand gekomen onder redactie en met een algemene inleiding van prof. mr. A.J.M. van Mierlo en prof. mr. L.C.A. Verstappen.