Ars notariatus
over de verhouding: notaris, overheid en publiek belang
Ars notariatus
over de verhouding: notaris, overheid en publiek belang
De notaris oefent met de rechter, de officier van justitie, advocaat en de gerechtsdeurwaarder een spilfunctie uit als juridisch professional in de rechtsstaat. Met de gerechtsdeurwaarder heeft hij gemeen dat hij als ambtenaar niet door de overheid voor zijn dienstverlening wordt betaald.
Leverbaar
De notaris oefent met de rechter, de officier van justitie, advocaat en de gerechtsdeurwaarder een spilfunctie uit als juridisch professional in de rechtsstaat. Met de gerechtsdeurwaarder heeft hij gemeen dat hij als ambtenaar niet door de overheid voor zijn dienstverlening wordt betaald. De notaris is ondernemer. De kern van zijn functioneren, zijns bestaansrecht, wordt echter gevormd door zijn hoedanigheid van (onbezoldigd) ambtenaar. In dit boek wordt aandacht gevraagd voor de opdracht van de notaris zorg te hebben voor derden. Eén van die derden is de overheid zelf. De notaris treedt voor de overheid op als inner van belastinggelden. Ook voert de notaris op grond van de wet gerichte taken uit voor de overheid; hij is daarbij diens verlengstuk. Neemt de overheid binnen de groep van derden een bijzondere plaats in, bijvoorbeeld als het gaat om belastingontwijking en vermogensplanning? Is er binnen de beroepsuitoefening van de notaris ruimte voor persoonlijke overtuiging of zou die er juist meer moeten zijn? De verregaande marktwerking waartoe de wetgever de notaris als ondernemer heeft gedwongen, heeft de spanning tussen ondernemerschap en ambtelijke integriteit verder aangezet. Terwijl de maatschappelijke verwachtingen hoog zijn, wordt de notaris vaak met onvolkomen middelen op pad gestuurd om belangrijke maatschappelijke waarden te beschermen. Dit vraagt om verdere bezinning. De overheid dient haar verwachtingen over het notariaat duidelijker te maken en aan opgedragen, reële taken bevoegdheden voor de notaris te koppelen. In de opleiding tot en van notarissen dient meer te worden nagedacht over de vraag: waartoe is de notaris op aarde?