Tussen 1095 en 1291 gingen honderdduizenden vrome westerlingen - met name mannen maar ook vrouwen - op reis naar Jeruzalem: de plaats waar Jezus van Nazareth is gekruisigd. Het doel van deze gewapende pelgrimages was orde op zaken te stellen in de Heilige Stad en te voorkomen dat daar (nog langer) islamitische krijgsheren de dienst uitmaakten.
Deze militaire operaties, de kruistochten, waren hachelijke ondernemingen, vaak gedoemd tot mislukken. Maar er werden ook successen geboekt. Er heeft bijna tweehonderd jaar een christelijk Koninkrijk Jeruzalem bestaan.
De moderne mens heeft zich van alles over de kruistochten laten wijsmaken, en kijkt doorgaans met een mengeling van verwondering en afschuw naar deze episode uit 'onze' geschiedenis. De kruistochten worden zelden adequaat beschreven. Mystificaties en politieke vooroordelen vertroebelen het beeld dat het Westen van deze expedities heeft.
In Op, op, ten strijde, Jeruzalem bevrijden! weet Hans Jansen de gangbare politiek correcte visie op de kruisvaarders te nuanceren. Hij baseert zich daarbij op een scala aan bronnen, waaronder Hebreeuwse en Arabische teksten. Hij onderwerpt de klassieke verslagen aan een kritische blik en komt tot verrassende observaties.
In een beschouwend hoofdstuk laat de auteur zien dat de strijd van de kruisvaarders van weleer - historisch gezien - het begin was van de hedendaagse wereldomvattende 'oorlog' tegen militante jihadisten.
Dankzij de alom geprezen schrijfstijl van Jansen is dit boek niet alleen een verrassend avonturenepos met een humoristische ondertoon. Het is ook zijn eerste boek dat kan worden gekwalificeerd als 'romantisch'.