Moskou, voorjaar 2022. Met het gewapende conflict in Oekraïne in volle gang, brandt het woord 'Rusland' opeens op ieders lippen – en dat dan vaak in vraagvorm. Wat is er aan de hand in Rusland? Wat staat er daar nog te gebeuren? Maar ook: hoe konden de Russen het zover laten komen?

Om die laatste vraag te beantwoorden doorloopt 'Rusland – zonder excuses' de acht jaren tussen de annexatie van de Krim (2014) en het begin van de huidige oorlog. Ook in dát tijdperk wordt de Rus overspoeld door buitenlandse sancties en onder de duim gehouden door de eigen autoriteiten; hem rest ondertussen weinig anders dan een voortmodderend proces van collectieve gelatenheid.

De auteur maakt deel uit van die dagelijkse Russische zwanenzang, en beschrijft deze – in 50 'vooroorlogse' anekdotes – tot in detail. Daarbij ligt de focus vooral op klein leed en plezierige verrassingen: zaken die voor een westerling opvallend of zelfs onbegrijpelijk zijn, maar waarvoor geen Rus zich zal of wil excuseren.

'Rusland – zonder excuses'is uiteindelijk een graai naar de onbegrepenheid waarin Rusland zich prima thuis voelt.