Affectieschade is de in Nederland gebruikte naam voor verdriet en ander immaterieel nadeel dat naasten lijden wanneer een dierbare door een ongeval of strafbaar feit komt te overlijden of ernstig en blijvend letsel oploopt. Anders dan de meeste landen om ons heen kent Nederland momenteel geen algemeen recht op smartengeld voor naasten. Met de vraag of, en zo ja, hoe precies, zo'n vergoeding mogelijk zou moeten zijn, wordt in ons land al geruime tijd geworsteld. Het Wetsvoorstel schadevergoeding zorg- en affectieschade bevat een nieuw voorstel voor de vergoeding van affectieschade.
De voorgestelde regeling borduurt onder andere voort op een onderzoek dat in 2008 door de Vrije Universiteit werd verricht onder naasten en nabestaanden in Nederland, en voor een deel ook in België waar vanouds wél een recht op vergoeding van affectieschade bestaat. Het wetsvoorstel dat destijds onderwerp van debat was kwam uiteindelijk niet door de Eerste Kamer. Maar het toen verrichte onderzoek is nog immer actueel. Ter gelegenheid van het nieuwe wetsvoorstel wordt in dit boek het onderzoeksrapport van ¬destijds opnieuw uitgebracht.